اصول گزارش نویسی
گزارش نويسي : انتقال پاره اي از اطلاعات است که به کسي که از آن بي طلاع است و يا آگاهي کافي ندارد.
ويژگي يک گزارش خوب : براي تهيه پيش نويس و ارائه يک گزارش مطلوب که کارايي داشته باشد و مورد توجه خواننده آن قرار گيرد ، بايد اصول و قاعدي را رعايت کرده که مهم ترين آنها به شرح ذيل مي باشد :
1-وحدت موضوع 2- نظم و ترتيب مطالب 3- کامل بودن مباحث 4- کوتاه بودن سخن 5- رعايت اصول دستور زبان فارسي 6- املاي درست واژه ها 7- ساده نويسي 8- گويا بودن و صراحت کلام 9- سرعت در کار 10- رازداري 11- رعايت احترام و عفت کلام 12- امانت داري و راستي
حال مختصري در مورد هر يک توضيح داده خواهد شد .
1- وحدت موضوع : زياد بودن مطالب متعدد در يک گزارش آن را گرانبار مي سازد و از آنجايي که گزارش چند موضوع را در بر داشته باشد مجبوريم نسخه هاي متفاوتي از آن در قسمت هاي مختلف بايگاني کنيم که ممکن است به فراموشي سپرده شود پس بهتر است براي هر موضوع مستقل ،گزارش جداگانه اي تهيه شود .يا اگر مي خواهيم گزارش تفصيلي و جامعي تهيه کنيم که ناگزيم چندين مورد در آن بحث شود بايد مطالب را فصل بندي کنيم .
2- نظم و ترتيب مطالب : بيان مطالب به صورت پراکنده تاثير نامطلوبي بر ذهن خواننده مي گذارد ، نويسنده گزارش بايد مطالب خود را با ترتيب صحيح و منطقي بيان کند و از آشفتگي و درهم نوشتن اطلاعاتي که تهيه نموده است خودداري کند .
3- کامل بودن مباحث : موارد مورد بررسي در متن گزارش بايد در بردارنده همه اطلاعات مورد نياز باشد و مطالب به صورت کامل بيان گردد .البته کامل بودن مباحث به مفهوم پُر گويي و دراز نويسي نيست .مطالب طرح شده در يک گزارش بايد در عين کامل بودن به طور کوتاه و از توضيحات اضافي در آن خودداري گردد .
4- کوتاهي سخن : کوتاه نويسي يکي از رکن ها و مهم ترين نکته در گزارش نويسي است . در گزارش نبايد هيچ لفظ يا عبارت زائي به کار برده شود چون در دنياي امروزي همه خوانندگان نامه فرصت کافي براي خواندن نوشته هاي طولاني را ندارند و گزارش طولاني موجب خستگي خواننده مي شود .بنابراين گزارشگر بايد با بهره گرفتن از کمترين واژه ها و کوتاه ترين جمله ها استفاده کند . يعني کم گويي و گزيده گويي ،تا خواننده با علاقه و حوصله بيش تر به خواندن آن بپردازد .البته اختصار بيش از حد نيز نوشته را نارسا مي سازد .
5- رعايت اصول دستور زبان فارسي : نويسندگان گزارش بايد با عنايت و دقت به اين موضوع نظر کنند و با مطالعه دقيق ، با قواعد زبان فارسي آشنا شوند .ساختمان کلمه و انواع جمله و وجوه فعل و صفت ها و قيد ها را بشناسند و اصول درست نويسي را به کاربندند .جابه جا نوشتن ارکان جمله و به کار بردن قيد هاي غير ضروري و رعايت نکردن دستور زبان فارسي يکي از معايب گزارش است .
6- املاي درست واژه ها : گزارش بايد بدون غلط املايي نوشته شود .نويسنده هرگز نبايد واژه هايي که املاي درست آنها را نمي داند به کار برد . نوشتن يک واژه به صورت غلط يا نادرست ،گزارش را نزد خواننده آن بي اعتبار مي سازد.
7- ساده نويسي : گزارش بايد شيوا و رسا باشد ، يکي از وظايف مهم نويسنده گزارش ،روان و آسان نوشتن است .گزارشگر بايد مقصود خود را به دور از هر گونه لفظ پردازي و با استفاده از واژه هاي ساده و اداري بيان کند و در نوشته خود از تکلف و به کار بردن عبارت نامفهوم و واژه هاي نامانوس و ترکيب هايي که معناي آن ها براي همگان روشن نيست دوري کند . نوشتن بسيار ساده نيز توجه خواننده را جلب نمي کند .پس سادگي بايد با متانت و زيبايي متن همراه باشد .
8- گويا بودن و صراحت کلام : گزارش بايد به طور صريح و مستقيم بر موضوع دلالت کند و خالي از هر گونه ايهام باشد . نويسنده گزارش بايد بکوشد منظور خود را به طور روشن و گويا به رشته تحرير درآورد و از به کار بردن عبارت هاي رمزي و مبهم و پوشيده گويي پرهيز کند .
9- سرعت در کار : تهيه گزارش بيشتر به منظور حل ي مشکل اداري است ،که گاهي تاخير و کندي در تهيه آن مي تواند موجب وارد شدن خسارت و از بين رفتن حق يا حقوق کسي يا گروهي شود . هر چند رعايت سرعت يکي از اصول مهم در تهيه گزارش است ،ولي نويسنده نبايد به بهانه شتابزدگي ،اصول دستور زبان فارسي و نظم را رعايت نکند و متني درهم و نادرست ارائه دهد .
10- امانت داري و راستي : نگارش و گزارش نويسي فن شريفي است .اين فن نيازمند به دانش هاي گوناگون و امانت داري و حسن نظر و استواري راي مي باشد .